تاخیر در یائسگی

یائسگی دارای روند بسیار طبیعی است که در خانم‌ ها رخ داده و از لحاظ جسمی و روحی گاهی علائم آزاردهنده ای را در شخص ایجاد می نماید.

راهکار هایی است که می توان با استفاده از آنها کمی سن یائسگی را به تعویق انداخت، در این مقاله شما را با این راهکار ها بیشتر آشنا می کنیم.

پایان یافتن زمان قاعدگی و نداشتن قدرت باروری را یائسگی می گویند که در بازه زمانی ۴۵ الی ۵۵ سالگی رخ می دهد.

گاهی اوقات افراد با توجه به وضعیت بدنی که دارند ممکن است در ۶۰ سالگی یائسه شوند.

هر چه زمان یائسه شدن طولانی تر شود آن شخص از بدن سالم تری برخوردار خواهد بود.

یائسگی زودرس

زمانی که بانویی در سنی کمتر از 40 سال با این موضوع روبرو شود، به یائسگی زودرس دچار شده که طبیعی نیست و باید حتما تحت درمان قرار گیرد.

این موضوع به دلایلی چون وراثت، وجود توده در تخمدان، برداشتن و درمان کیست تخمدان یا تخمدان برداری به هر علت، انجام درمان های سرطانی و وجود بیماری خود ایمنی رخ می دهد و باید حتما در صورت بروز علائم یائسگی زودرس نسبت به درمان آن اقدام کرد.

سن یائسگی

یائسگی یک مرحله طبیعی در زندگی زنان است که معمولاً بین سنین 45 تا 55 سالگی رخ می دهد.

این دوره زمانی مشخص می شود که تخمدان ها تولید استروژن و پروژسترون را کاهش داده و قاعدگی برای حداقل 12 ماه متوالی متوقف می شود.

میانگین سن افراد یائسه در جهان حدود 51 سال است، اما این عدد می تواند بر اساس عوامل مختلفی مانند ژنتیک، سبک زندگی، وضعیت سلامت عمومی و عوامل محیطی متفاوت باشد.

برخی زنان ممکن است یائسگی زودرس (قبل از 40 سالگی) را تجربه کنند که می تواند به دلیل عوامل ژنتیکی، بیماری های خودایمنی، جراحی های تخمدان یا شیمی درمانی باشد.

عوامل متعددی بر سن یائسگی تأثیر می گذارند.

سیگار کشیدن، استرس مزمن، سوءتغذیه و شاخص توده بدنی (BMI) پایین می توانند منجر به یائسگی زودرس شوند، در حالی که سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و ورزش منظم ممکن است باعث تأخیر در آن شوند.

تحقیقات نشان می دهد زنانی که رژیم غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها، پروتئین های سالم و چربی های مفید دارند، این موضوع را کمی دیرتر تجربه می کنند.

درک سن یائسگی و عوامل مؤثر بر آن می تواند به زنان کمک کند تا با آمادگی بیشتری این مرحله از زندگی را مدیریت کرده و از مشکلات احتمالی مانند پوکی استخوان، بیماری های قلبی و تغییرات خلقی جلوگیری کنند.

علائم یائسگی

از اصلی ترین علائمی که می توان برای یائسگی عنوان کرد متوقف شدن قاعدگی است.

علائم ناشی از یائسگی از زمان نزدیک شدن به یائسگی در فرد بروز پیدا می کند ومیتواند شامل بعضی از موارد زیر باشد:

• مشکل در حافظه
• وجود خشکی در بدن
• ایجاد اختلالات خواب
• تعریق شبانه
• بی حوصله شدن
• افسرده و زودرنج شدن

قابل ذکر است که این علایم در دوره گذار از باروری به یائسگی رخ میدهند و همیشه شدید و مزاحم نیستند و با مرور زمان نیز کمرنگ میشوند یا از بین میروند.

ولی در بعضی افراد شدید و مانع از فعالیت روزانه است و بخصوص در افرادی که شاغل و دارای مشاغل حساس هستند، میتواند مزاحم باشد.

علل یائسگی زودرس

یائسگی زودرس به حالتی گفته می شود که قاعدگی قبل از 40 سالگی به طور دائمی متوقف شود.

این وضعیت می تواند تأثیرات زیادی بر سلامت جسمی و روانی زنان داشته باشد.

عوامل متعددی در بروز یائسگی زودرس نقش دارند که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از:

عوامل ژنتیکی

یکی از مهم ترین دلایل یائسگی زودرس، وراثت است.

اگر مادر یا خواهر یک زن دچار یائسگی زودرس شده باشند، احتمال این که او نیز دچار این وضعیت شود، افزایش می یابد.

محققان معتقدند که ژن های خاصی می توانند در تعیین سن یائسگی نقش داشته باشند.

بیماری های خودایمنی

در برخی از بیماری های خودایمنی مانند کم کاری تیروئید، لوپوس و آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی به اشتباه به تخمدان ها حمله کرده و عملکرد آن ها را مختل می کند.

این حملات می توانند باعث کاهش عملکرد تخمدان و در نتیجه یائسگی زودرس شوند.

جراحی های تخمدان و رحم

جراحی هایی که طی آن ها تخمدان ها یا رحم برداشته می شوند، می توانند باعث یائسگی زودرس شوند.

اگر تخمدان ها به طور کامل برداشته شوند، تولید هورمون های زنانه متوقف شده و یائسگی بلافاصله رخ می دهد.

جراحی های مرتبط با تخمدان مانند برداشتن کیست های تخمدانی نیز ممکن است منجر به کاهش عملکرد تخمدان ها شود.

شیمی درمانی و پرتودرمانی

زنانی که به دلیل سرطان تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی در ناحیه لگن قرار می گیرند، در معرض خطر یائسگی زودرس هستند.

این روش های درمانی می توانند به سلول های تخمدان آسیب رسانده و باعث کاهش یا توقف تولید هورمون های جنسی شوند.

مصرف سیگار و الکل

مطالعات نشان داده اند که سیگار کشیدن و مصرف الکل می توانند باعث کاهش عملکرد تخمدان ها شوند.

نیکوتین و سایر مواد شیمیایی موجود در سیگار، به بافت تخمدان آسیب زده و تولید هورمون های زنانه را کاهش می دهند.

استرس و سبک زندگی ناسالم

استرس مزمن، کمبود خواب، تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین ها می توانند تعادل هورمونی را برهم زده و باعث تسریع در روند یائسگی شوند.

داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کنترل استرس می تواند خطر یائسگی زودرس را کاهش دهد.

عوارض ناشی از یائسگی

یائسگی موجب قطع شدن قاعدگی و عدم توانایی باروری در زنان می‌شود.

شایع ترین عوارضی که می توان برای یائسگی بیان نمود عبارتند از:

1. در مواردی کم شدن میزان لذت جنسی
2. بروز خشکی در ناحیه واژن
3. وجود پوکی استخوان
4. ایجاد آتروفی در واژن
5. بروز مشکلات ادراری مثل داشتن تکرر ادرار و یا بی اختیاری ادراری
6. کم شدن میل جنسی و داشتن رابطه جنسی دردناک

یائسگی زودرس را چگونه تشخیص می‌دهند؟

قطع قاعدگی در زیر 40 سال است که همراهی با افزایش هورمون FSH  داشته باشد .

به تاخیر انداختن یائسگی

نمی توان جلوی یائسه شدن زنان را گرفت اما با استفاده از راهکار هایی می توان علایم مزاحم یا عواقب مضر آن را جلوگیری کرد.

از جمله راهکار هایی که می توان در  دوران  یائسگی به کار گرفت، عبارتند از:

• ایجاد تغییراتی در سبک زندگی
• وزن خود را کم کنید و از چاقی و اضافه وزن جلوگیری کنید .
• ورزش کنید و آن را در برنامه روزانه و یا هفتگی خود قرار دهید.
• سیگار و مشروبات الکلی را استفاده نکنید.
• تغییر دادن رژیم غذایی

استفاده از مواد غذایی دارای استروژن گیاهی می تواند جلوی کم شدن استروژن در بدن را بگیرد و علایم یائسگی را کاهش دهد.

این مواد غذایی شامل موارد زیر هستند:

• سویا
• حبوبات
• هویج
• ‌ کرفس
• قارچ
• چغندر
• انواع کلم ها

از جمله مواد غذایی دیگری که در دوران یائسگی مناسب هستند می توان موارد زیر را بیان نمود:

• از لبنیات کم چرب استفاده نمایید.
• در هفته دو الی چند بار ماهی استفاده کنید‌.
• از غذاهای چرب کمتر استفاده کنید تا کلسترول بد در حالت نرمال باشد .
• ویتامین ها و مواد معدنی را بیشتر استفاده کنید .
• حتما از میوه و سبزیجات به صورت روزانه استفاده کنید.
• کم کردن میزان استرس و اضطراب و داشتن زندگی در فضاهای سرسبز و پر درخت
• استفاده ازهورمون درمانی جهت به تاخیر انداختن یائسگی

می توان با استفاده از هورمون تراپی در اوایل سن ۵۰ سالگی در افرادی که علایم شدید از جمله گرگرفتگی های شدید و مزاحم دارند موجب تاخیر در یائسگی شد.

هورمون درمانی نیاز به آزمایشات و پک اپ کامل قبل از شروع وتحت نطر قرار گرفتن بعد از شروع درمان دارد.

نقش تغذیه در تأخیر یائسگی

تغذیه سالم یکی از عوامل مهم در تنظیم تعادل هورمونی است. تحقیقات نشان داده اند که مصرف برخی از مواد غذایی می تواند به حفظ عملکرد تخمدان ها کمک کرده و روند را به تأخیر بیندازد.

رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، پروتئین های سالم و چربی های مفید می تواند تأثیر مثبتی بر تنظیم هورمون های زنانه داشته باشد.

به عنوان مثال، مصرف مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان ها مانند ویتامین های C و E می تواند از سلول های تخمدان در برابر آسیب های اکسیداتیو محافظت کرده و روند پیری تخمدان ها را کاهش دهد.

برخی از مواد غذایی، به ویژه سویا و محصولات حاوی فیتواستروژن ها، می توانند نقش موثری در حفظ تعادل هورمونی ایفا کنند.

فیتواستروژن ها ترکیباتی هستند که ساختاری مشابه استروژن دارند و در مواد غذایی مانند دانه های سویا، عدس، نخود و تخم کتان یافت می شوند.

مصرف منظم این مواد می تواند به جبران کاهش سطح استروژن در بدن کمک کند و در نتیجه یائسگی را به تأخیر بیندازد.

چربی های سالم مانند امگا 3 که در ماهی های چرب، گردو و دانه چیا وجود دارد، می توانند التهاب بدن را کاهش داده و عملکرد تخمدان ها را بهبود بخشند.

در مقابل، مصرف زیاد قندها، چربی های اشباع و غذاهای فرآوری شده می تواند باعث افزایش التهاب در بدن و تسریع فرآیند یائسگی شود.

مصرف بیش از حد کافئین و الکل نیز ممکن است باعث اختلال در تعادل هورمونی و کاهش عملکرد تخمدان ها شود.

برای داشتن یک سبک زندگی سالم و کاهش خطر یائسگی زودرس، توصیه می شود که زنان از یک رژیم غذایی متعادل، غنی از مواد مغذی و کم از مواد مضر پیروی کنند.

به طور کلی، تغذیه سالم همراه با فعالیت بدنی منظم می تواند به حفظ سلامت تخمدان ها کمک کرده و یائسگی را به طور طبیعی به تأخیر بیندازد.