درمان واژینیسموس

واژینیسموس نوعی اختلال جنسی است که با وجود کشش های غیر ارادی در ناحیه واژن و ایجاد انقباضات همراه می باشد.

نام دیگر این اختلال دخول دردناک است که باعث میشود زمان ورود آلت تناسلی یا ابزار های پزشکی و تامپون، ماهیچه های واژن به صورت غیر ارادی منقبض شوند.

این اختلال به صورت کاملا غیر ارادی رخ می دهد.

به همین دلیل اضطراب و ترس را در زمان برقراری رابطه جنسی یا انجام معاینات پزشکی در فرد مبتلا ایجاد می کند.

واژینیسموس در سه نوع اولیه، ثانویه و موقعیتی وجود دارد.

نوع اولیه آن دارای دردی به صورت همیشگی است که در زمان برقراری اولین رابطه جنسی بسیار آزار دهنده بوده و با اسپاسم شدید عضلات ناحیه واژن همراه است.

نوع ثانویه این اختلال به صورت اکتسابی بوده و مواردی چون وجود عفونت، زایمان، آزار جنسی و … موجب بروز آن شده است.

واژینیسموس موقعیتی فقط در برخی موقعیت های خاص رخ می دهد و بیشتر در زمان برقراری رابطه جنسی است.

وجود این اختلال با علائمی چون داشتن درد در هنگام ورود آلت تناسلی یا انجام معاینات پزشکی، نداشتن میل جنسی، ترس و اضطراب در زمان رابطه، سفتی و سوزش واژن در زمان نزدیکی و اسپاسم عضلانی همراه است.

در صورت مشاهده این علائم باید حتما به پزشک مراجعه کرد تا اقدامات درمانی لازم برای رفع آن صورت بگیرد.

در ادامه این مقاله از سایت دکتر ملیحه عرب شما را با راه های درمان این اختلال بیشتر آشنا می کنیم.

روش های درمان واژینیسموس

زمانی که شخصی با علائم اختلال واژینیسموس روبرو شد باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کند.

پزشک در ابتدا شرح حال بیمار را جویا میشود و در مورد بیماری های زنان، دارو های مصرفی و وجود حساسیت از وی سوال می پرسد.

بعد سوالاتی در زمینه ورود تامپون یا آلت تناسلی به واژن، استرس هنگام فکر در مورد ورود چیزی به داخل واژن و سوابق جنسی در گذشته می پرسد.

با دریافت پاسخ سوالات از شخص بیمار معاینات لازم صورت می گیرد و با توجه به درخواست بیمار، درمان لازم صورت می گیرد.

از راهکار های درمانی اختلال واژینیسموس می توان به موارد زیر اشاره نمود:

درمان های فیزیکی واژینیسموس

در ادامه به بررسی روش های درمانی فیزیکی واژینیسموس می پردازیم.

 استفاده از گشاد کننده های واژن (اپلیکاتور و دیلایتور های مخصوص)

زمانی که شخص بیمار از سکس تراپی استفاده کرده و موفق به نفوذ انگشت در واژن خود شده است، می تواند در این مرحله با به کار گرفتن وسیله ای گشادکننده که پلاستیکی است و شکل مخروطی دارد، اقدام به نفوذ بیشتر نماید.

باید این وسیله برای مدت زمان ۱۰ الی ۱۵ دقیقه ای در واژن بماند تا عضلات ناحیه واژن به فشار وارده از طریق آن عادت نماید.

کم کم سایر وسیله را بزرگتر می کنند تا نفوذ بیشتر گردد. در این زمینه می توان از شریک جنسی نیز کمک گرفت.

شریک جنسی می تواند آلت تناسلی خود را به قسمت واژن نزدیک کند ولی دخول انجام ندهد.

به مرور و با انجام این کار ها و تمرینات، دخول نیز ممکن میشود و مشکل رفع می گردد.

استفاده لیدوکائین یا برخی کرم های ترکیبی

استفاده از این کرم ها باعث تسکین درد ناشی از این اختلال میشود.

استفاده از کرم لیدوکائین یا برخی کرم‌های ترکیبی حاوی مواد بی‌حس‌کننده موضعی می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی هنگام رابطه جنسی در افراد مبتلا به واژینیسموس کمک کند.

لیدوکائین با ایجاد بی‌حسی موقت در ناحیه واژن، باعث کاهش حساسیت بیش از حد عضلات کف لگن شده و تجربه نزدیکی را برای فرد قابل تحمل‌تر می‌سازد.

این روش معمولاً به‌صورت موقتی و به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کرم‌های ترکیبی که علاوه بر لیدوکائین ممکن است شامل داروهای ضد التهاب یا ترکیبات نرم‌کننده نیز باشند، در برخی موارد برای تسهیل تمرینات واژینال مانند استفاده از دیلاتور به کار می‌روند.

با این حال، استفاده مداوم و بدون نظارت پزشک ممکن است منجر به کاهش حساسیت طبیعی ناحیه یا ایجاد وابستگی روانی به کرم برای داشتن رابطه شود.

بنابراین، توصیه می‌شود مصرف این کرم‌ها تحت نظر پزشک متخصص زنان یا درمانگر جنسی انجام گیرد تا در کنار درمان‌های روان‌درمانی و فیزیوتراپی عضلات کف لگن، بهبودی کامل‌تری حاصل شود.

استفاده از لوبریکانت یا ژل های روان کننده

زمانی که ترشحات واژن کم است یا اینکه اصلا ترشحی وجود ندارد مثل زمان های یائسگی می توان برای انجام دخول راحت تر از ژل های روان کننده و لوبریکانت استفاده نمود.

استفاده از لوبریکانت یا ژل‌های روان‌کننده به‌ویژه در مواقعی که ترشحات طبیعی واژن کاهش یافته‌اند مانند دوران یائسگی، اضطراب شدید یا به دلیل برخی داروها می‌تواند نقش مهمی در کاهش درد و تسهیل رابطه جنسی ایفا کند.

خشکی واژن یکی از عواملی است که می‌تواند احساس سوزش، پارگی یا درد هنگام دخول ایجاد کند و به ترس از رابطه جنسی دامن بزند؛ مشکلی که در افراد مبتلا به واژینیسموس می‌تواند شدت بیشتری پیدا کند.

ژل‌های روان‌کننده، با ایجاد سطحی لغزنده در ناحیه واژن، اصطکاک را کاهش داده و تجربه جنسی را قابل‌تحمل‌تر و ایمن‌تر می‌سازند.

برخی لوبریکانت‌ها بر پایه آب، برخی دیگر بر پایه سیلیکون یا روغن هستند.

انتخاب نوع مناسب آن بستگی به حساسیت پوستی فرد، مدت زمان رابطه و اینکه آیا از وسایل محافظتی مانند کاندوم استفاده می‌شود یا خیر دارد.

برای افراد دچار واژینیسموس، استفاده از ژل روان‌کننده به عنوان بخشی از روند درمانی، به همراه تکنیک‌های آرام‌سازی و تمرین‌های تدریجی، می‌تواند به کاهش مقاومت عضلانی و ترس از دخول کمک کند.

با این حال، مشورت با پزشک یا درمانگر جنسی پیش از انتخاب نوع روان‌کننده، به ویژه در صورت وجود حساسیت‌های پوستی یا مشکلات هورمونی، ضروری است.

انجام تمرینات کنترل کننده عضلات کف لگن

با انجام تمرینات کگل و تمرینات انقباض عضلات و آرام سازی، می توان باعث کنترل عضلات کف لگن شد و از منقبض شدن آن جلوگیری نمود.

عضلات کف لگن را به راحتی در زمان ادرار کردن می توان شناخت و با منقبض کردن آنها می توان جلوی خروج ادرار خود را گرفت.

برای اینکه تمرین کگل را انجام دهید باید عضلات موجود در کف لگن خود را برای مدت زمان ۵ ثانیه ای منقبض کنید و سپس آن را رها نمایید.

با تکرار این تمرین عضلات کف لگن تقویت می‌شود.

استفاده از جراحی

گاهی مواقع به صورت مادرزادی یا زمانی که پارگی رخ داده و بد جوش خورده، واژن تنگ است و باید حتما با انجام جراحی آن را اصلاح نمود.

با انجام جراحی می توان اقدام به برداشتن بافت های آندومتر نیز کرد، زیرا این بافت ها ممکن است موجب تنگی واژن در شخص شود و با جراحی برداشته شده و مشکل رفع می گردد.

استفاده از تزریق بوتاکس

بوتاکس سمی است که موجب فلج شدن عضلات و عدم انقباض عضلات می گردد.

برخی مواقع جهت درمان کردن اختلال واژینیسموس این راهکار درمانی را به کار می گیرند.

استفاده از دستگاه RF

با استفاده از لیزر آر آف علاوه بر زیباسازی واژن و برطرف کردن چسبندگی ها می توان انقباضات غیر ارادی واژن را اصلاح نمود و واژینیسموس را درمان کرد.

درمان های روحی برای واژینیسموس

برای این مشکا درمان های روحی نیز وجود دارد که برخی از کاربردی ترین ها را برایتان آورده ایم.

سکس تراپی و انجام مشاوره های جنسی

در این روش درمانی اطلاعاتی در زمینه آناتومی جنسی ارائه شده و از تحریکات جنسی صحبت می‌شود تا بیمار واکنش بدن خود در زمان برقراری رابطه را درک نماید.

وی متوجه می‌شود در زمان وقوع این اختلال چه عضلاتی درگیر هستند‌.

صحبت با مشاوره جنسی بسیار کمک کننده است و در زمان سکس تراپی از فرد خواسته میشود که ناحیه دهانه واژن خود را لمس کند بدون اینکه دردی را ایجاد نماید و بعد کم کم لبه ها را لمس کرده و در آخر انگشت خود را وارد واژن نماید.

اینگونه فرد به صورت روانی برای برقراری رابطه جنسی خود را آماده کرده است.

استفاده از مشاوره های عاطفی و روانی

با به کار گرفتن مشاوره های عاطفی و روانی شخص بیمار می تواند افسردگی، اضطراب و اختلالاتی که بعد از حادثه رخ داده است و باعث بروز این بیماری شده است را شناسایی نماید و در جهت درمان و رفع آنها تکنیک ها و آموزش های لازم را دریافت کند.

استفاده از تکنیک های آرام سازی و تکنیک هیپنوتیزم ذهن را آرام کرده و اینگونه امکان برقراری رابطه راحت تر فراهم می گردد.

استفاده از تکنیک تمرکز حواس

برای انجام این روش درمانی باید چند هفته ای از داشتن رابطه جنسی خودداری شود و زوجین فقط اقدام به پیش نوازی و ماساژ کنند و از آن لذت ببرند.

اینگونه شرکای جنسی بهتر می توانند بدن همدیگر را شناخته و میزان استرس و اضطرابی که وجود دارد را کاهش دهند و بعد از اینکه آمادگی فراهم شد اقدام به رابطه جنسی و دخول نمایند.

تکنیک‌های تنفس و مدیتیشن برای کاهش تنش

آموزش تکنیک‌های تنفس عمیق و تمرکز بر بدن می‌تواند به کاهش تنش عضلانی کمک کند.

تنفس صحیح هنگام مواجهه با اضطراب جنسی می‌تواند تأثیر زیادی در کنترل واکنش‌های ناخودآگاه بدن داشته باشد.

نقش شریک جنسی در درمان واژینیسموس

همراهی و درک شریک جنسی در روند درمان بسیار مهم است. ایجاد فضای امن، گفت‌وگو درباره احساسات و پرهیز از فشار برای دخول می‌تواند روند درمان را تسهیل کند.

استفاده از نوشتار درمانی و بیان احساسات

نوشتن درباره ترس‌ها، تجربه‌ها و احساسات جنسی می‌تواند به تخلیه هیجانی و درک بهتر خود کمک کند.

این تکنیک گاهی در جلسات مشاوره به عنوان تمرین خانگی توصیه می‌شود.

شناخت باورهای غلط درباره رابطه جنسی

بسیاری از زنان دچار واژینیسموس باورهایی اشتباه و ناخودآگاه درباره رابطه جنسی دارند که در درمان باید شناسایی و اصلاح شوند.

روان‌درمانی شناختی می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد.

درمان خانگی واژینیسموس

واژینیسموس یک اختلال عضلانی روانی در ناحیه واژن است که باعث انقباض غیرارادی عضلات کف لگن هنگام تلاش برای دخول می‌ شود.

این مشکل ممکن است دلایل جسمی یا روانی داشته باشد و در تجربه روابط جنسی و حتی معاینه‌ های پزشکی اختلال ایجاد کند.

درمان واژینیسموس معمولا به‌ صورت ترکیبی از روش‌ های پزشکی، روان‌ درمانی و تمرینات خانگی انجام می‌ شود.

در بسیاری از موارد خفیف یا در مراحل ابتدایی، درمان‌ های خانگی می‌ توانند کمک‌کننده باشند یا به عنوان مکمل درمان حرفه‌ ای مورد استفاده قرار گیرند.

در ادامه، چند روش رایج درمان خانگی واژینیسموس را معرفی و توضیح می‌ دهیم:

تمرین با دیلاتور واژینال

دیلاتورها ابزارهایی با اندازه‌ های مختلف هستند که به آرامی در واژن قرار می‌ گیرند تا به عضلات آموزش دهند که چگونه شل شوند و دخول را تحمل کنند.

این تمرین باید با صبر، آرامش و در یک محیط خصوصی انجام شود.

شروع از سایزهای کوچک و پیشرفت تدریجی به سایزهای بزرگ‌ تر می‌ تواند کمک زیادی به کاهش حساسیت و انقباض عضلات کند.

تنفس عمیق و ریلکسیشن

روش‌ های آرام‌ سازی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا می‌ توانند به کاهش استرس و اضطراب، که از عوامل موثر در واژینیسموس هستند، کمک کنند.

این روش‌ ها با کاهش تنش روانی، به بدن اجازه می‌ دهند واکنش‌ های طبیعی‌ تری داشته باشد و از حالت دفاعی خارج شود.

آگاهی از بدن و آموزش جنسی

شناخت بهتر از آناتومی بدن، فرآیند جنسی و عوامل روانی موثر، می‌ تواند به کاهش ترس و ابهام کمک کند.

مطالعه، مشاوره یا شرکت در جلسات آموزش جنسی می‌ تواند دید فرد را نسبت به بدن خود اصلاح کرده و حس کنترل بیشتری ایجاد کند.

درمان دارویی واژینیسموس

• پماد های بی‌ حس‌ کننده موضعی (مثل لیدوکائین)
• دارو های ضد اضطراب (مثل دیازپام، آلپرازولام)
• دارو های ضد افسردگی با دوز پایین (مثل فلوکستین، سرترالین)
• دارو های شل‌ کننده عضلات (مثل باکلوفن)
• کرم‌ های استروژنی موضعی (برای خانم‌ های دارای خشکی یا نازکی واژن، به‌ ویژه بعد از یائسگی)

درمان دارویی واژینیسموس معمولا به عنوان بخشی از یک رویکرد ترکیبی مورد استفاده قرار می‌ گیرد، نه به‌ صورت درمان مستقل.

داروهایی مانند پماد لیدوکائین می‌ توانند به‌ صورت موضعی باعث بی‌ حسی موقت ناحیه واژن شوند تا درد یا ترس از دخول کاهش یابد.

این پماد بیشتر برای استفاده پیش از رابطه یا تمرین با دیلاتور کاربرد دارد.

در برخی موارد، کرم‌ های استروژنی موضعی برای بهبود خشکی واژن و کاهش حساسیت ناحیه تناسلی تجویز می‌ شوند، خصوصا در زنان یائسه یا کسانی که دچار کاهش هورمون‌ های زنانه هستند.

در کنار دارو های موضعی، برخی دارو های خوراکی نیز ممکن است تجویز شوند.

داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی می‌ توانند برای افرادی که واژینیسموس آن‌ ها ناشی از اضطراب یا تجربه‌ های منفی گذشته است مفید باشند.

این داروها با کاهش تنش روانی به شل شدن عضلات کمک می‌ کنند.

البته استفاده از این داروها باید حتما تحت نظر پزشک متخصص باشد، چرا که مصرف خودسرانه ممکن است با عوارضی همراه باشد یا مشکل را پیچیده‌ تر کند.

به‌طور کلی، درمان دارویی معمولا به عنوان مکمل روان‌ درمانی، تمرینات فیزیکی و آموزش جنسی استفاده می‌ شود تا نتیجه‌ ای پایدار و موثر به‌ دست آید.

درمان واژینیسموس در طب سنتی

درمان واژینیسموس در طب سنتی بیشتر بر پایه‌ ی آرام‌ سازی بدن، کاهش استرس، تقویت مزاج و استفاده از روغن‌ ها و گیاهان دارویی است که خاصیت ضد اسپاسم، تقویت عضلات و آرام‌ بخش دارند.

این روش‌ ها معمولا به‌ عنوان مکمل درمان‌ های پزشکی در نظر گرفته می‌ شوند و نباید جایگزین کامل درمان تخصصی شوند.

روغن گل سرخ یا روغن بابونه

ماساژ ناحیه اطراف واژن با روغن گل سرخ یا بابونه به‌ دلیل خواص آرام‌ بخش و ضد التهاب، می‌ تواند به کاهش انقباض عضلات و آرام‌ سازی ناحیه کمک کند.

این روغن‌ ها در طب سنتی برای رفع گرفتگی‌ های عضلانی و اضطراب نیز توصیه شده‌ اند و معمولا به‌صورت روزانه یا پیش از رابطه استفاده می‌ شوند.

استفاده از دمنوش‌ های آرام‌ بخش (مثل بادرنجبویه، سنبل‌ الطیب، اسطوخودوس)

این گیاهان دارای خواص ضد اضطراب و آرام‌ بخش هستند که می‌ توانند در کاهش تنش روانی موثر باشند.

نوشیدن این دمنوش‌ ها قبل از خواب یا پیش از جلسات تمرینی با دیلاتور به آرامش ذهن و بدن کمک می‌ کند و در کنترل واکنش‌ های غیرارادی عضلات واژن موثر است.

تقویت مزاج با غذاهای گرم و ملایم

در طب سنتی، ضعف مزاج سرد یا غلبه سردی در ناحیه تناسلی ممکن است یکی از دلایل واژینیسموس در نظر گرفته شود.

مصرف غذاهای گرم‌ مزاج مانند عسل، خرما، دارچین و زعفران به‌صورت متعادل می‌ تواند در تقویت قوای جنسی و کاهش انقباض‌ های عضلانی موثر باشد.

بخور گیاهان آرام‌ بخش

بخور گیاهانی مانند اسطوخودوس یا گل محمدی در فضای اتاق می‌ تواند به کاهش استرس عمومی و ایجاد حس آرامش کمک کند.

این روش مکملی برای فضای درمانی آرام و پذیرش بهتر تمرینات فیزیکی است.

حجامت یا بادکش ملایم

در برخی منابع طب سنتی، انجام حجامت یا بادکش در ناحیه پایین کمر یا اطراف لگن برای تنظیم جریان خون و کاهش گرفتگی عضلات توصیه شده است.

البته این روش‌ ها باید زیر نظر فرد متخصص طب سنتی و با رعایت اصول بهداشتی انجام شود.

عوارض بیماری واژینیسموس

ابتلا به اختلال واژینیسموس بر روی زندگی جنسی افراد تاثیر منفی می گذارد و رابطه آنها با شریک جنسی‌شان را با مشکل مواجه می کند.

وجود این اختلال ممکن است باعث برخی بیماری های روحی چون اضطراب و افسردگی شود.

به صورت کلی از عارضه های این اختلال می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• داشتن اضطراب و نوعی ترس در زمان برقراری رابطه جنسی
• داشتن ناراحتی عاطفی زیاد و به صورت عمیق
• نداشتن رابطه ای صمیمی با همسر و دوری از آن
• داشتن حس ناکافی بودن
• پایین بودن عزت نفس
• وجود دردی مداوم در قسمت لگن
• عدم وجود صمیمیت جنسی و طلاق عاطفی گرفتن