درمان خشکی واژن

زمانی که هورمون استروژن در بدن زنان کاهش پیدا می کند رطوبت دیواره های واژن کم می‌شود و خشکی واژن را ایجاد می نماید.

با خشک شدن واژن، دیواره های آن نازک شده و دچار التهاب می‌شود و در بعضی مواقع با عفونت همراه است.

هر چه واژن مرطوب تر باشد و دیواره های آن لغزنده تر باشند باعث می‌شود رابطه جنسی لذت بخشی برای فرد رقم بخورد، اما با از بین رفتن این لایه لغزنده و کم شدن حجم آن نه تنها فرد رابطه جنسی لذت بخشی را تجربه نمی کند، بلکه ممکن است این رابطه با خونریزی و همچنین درد نیز همراه شود و برای فرد آزار دهنده باشد.

خشکی واژن معمولا در افرادی که سن بالایی دارند و به زمان یائسگی نزدیک می‌شوند بیشتر دیده می‌شود اما خانم های جوان نیز به دلایل مختلف با کم بودن مقدار استروژن بدن روبرو می شوند  که موجب خشکی واژن می گردد.

هورمون استروژن جزو هورمون های مهم زنانه است که در تخمدان ایجاد شده و باعث بروز ویژگی های زنانه در زنان می گردد.

هر چه میزان این استروژن کمتر شود لایه های داخل واژن نازک تر شده و با خشکی مواجه می گردد. کاهش استروژن به دلایل زیر رخ می دهد:

• شیر دادن
• یائسه شدن
• انجام شیمی درمانی و یا پرتو درمانی و هورمون درمانی
• داشتن برنامه ورزشی شدید
• وجود استرس و اضطراب و استفاده از داروهای ضد افسردگی
• وجود نقص در سیستم ایمنی بدن
• استفاده از سیگار و دخانیات

خشکی واژن میتواند به علت شستشوی زیاد با صابون و شامپو نیز باشد که در این موارد کرم های مرطوب کننده مفید هستند.

علائم خشکی واژن

خشکی واژن یک مشکل شایع است که می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در دوران یائسگی و پس از آن دیده می‌ شود.

این مشکل به کاهش رطوبت طبیعی واژن اشاره دارد که می‌ تواند منجر به علائم مختلفی شود.

یکی از اصلی‌ ترین علائم خشکی واژن احساس خشکی و سوزش در ناحیه تناسلی است که ممکن است با خارش همراه باشد.

این علائم معمولاً در هنگام فعالیت‌ های جنسی شدیدتر می‌ شوند و ممکن است درد یا ناراحتی هنگام نزدیکی جنسی ایجاد کنند.

دیگر علائم خشکی واژن شامل تغییرات در ترشحات واژن است که ممکن است کاهش یابد یا غلیظ‌ تر شود.

علاوه بر این، ممکن است فرد احساس تحریک یا احساس تنگی در واژن داشته باشد.

در برخی موارد، خشکی واژن می‌ تواند باعث ایجاد حساسیت یا التهاب در ناحیه تناسلی شده و منجر به عفونت‌ های مکرر دستگاه تناسلی شود.

خشکی واژن می‌ تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی گذاشته و موجب اضطراب یا کاهش اعتماد به نفس در روابط جنسی گردد.

اگر علائم خشکی واژن در زندگی روزمره تداخل ایجاد کند، مشاوره پزشکی برای تشخیص علت دقیق و انتخاب درمان مناسب توصیه می‌ شود.

پیشگیری از خشکی واژن

پیشگیری از خشکی واژن به رعایت برخی نکات ساده و تغییرات سبک زندگی بستگی دارد.

یکی از اولین گام‌ ها، حفظ تعادل هورمونی است، به ویژه در دوران یائسگی که کاهش سطح استروژن می‌ تواند منجر به خشکی واژن شود.

استفاده از کرم‌ های مرطوب‌ کننده و لوسیون‌ های مناسب برای نواحی تناسلی می‌ تواند به حفظ رطوبت طبیعی واژن کمک کند.

انتخاب محصولات بهداشتی ملایم و فاقد مواد شیمیایی تحریک‌ کننده برای شستشوی واژن توصیه می‌ شود.

رژیم غذایی متعادل و مصرف آب کافی نیز در پیشگیری از خشکی واژن موثر است.

مصرف مواد غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا 3 و ویتامین E می‌ تواند به حفظ سلامت پوست و بافت‌ های واژن کمک کند.

کاهش استرس و ورزش منظم می‌ تواند به تعادل هورمونی و بهبود عملکرد دستگاه تناسلی کمک کند.

از دیگر روش‌ ها، استفاده از ژل‌ های روان‌ کننده در حین رابطه جنسی است که می‌ تواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از خشکی واژن کمک کند.

مهم‌ تر از همه، در صورت بروز علائم خشکی واژن، مشاوره پزشکی و بررسی دقیق‌ تر علت مشکل می‌ تواند در پیشگیری و درمان این عارضه موثر باشد.

انواع روش های درمان خشکی واژن

برای رفع خشکی واژن درمان های مختلف و متنوعی وجود دارد.

بهتر است برای انجام هر درمان زیر نظر پزشک‌ متخصص باشید و یا با وی مشورت نمایید.

از جمله راهکار های درمانی خشکی واژن می توان به موارد زیر اشاره نمود:

استفاده از استروژن واژینال

از مهم ترین دلایل خشکی واژن کم شدن مقدار استروژن بدن است از این رو می توان با وارد کردن استروژن به طرق مختلف به داخل واژن و جبران کردن این کمبود، خشکی واژن را برطرف نمود.

استفاده از استروژن به طرق مختلف برای جبران کمبود استروژن بدن و درمان خشکی واژن یکی از روش‌ های مؤثر است که به‌ ویژه در دوران یائسگی بسیار رایج است.

هنگامی که سطح استروژن در بدن کاهش می‌ یابد، دیواره‌ های واژن نازک‌ تر می‌ شوند و قدرت جذب رطوبت کاهش می‌ یابد، که این امر منجر به خشکی واژن می‌ شود.

برای جبران این کمبود، وارد کردن استروژن به‌طور موضعی به ناحیه واژن به سرعت می‌ تواند این مشکل را رفع کند.

این استروژن می‌ تواند به صورت کرم‌ ها، قرص‌ ها یا حلقه‌ های واژینال وارد بدن شود و تأثیرات سریع و موثری در برطرف کردن خشکی و ناراحتی‌ های واژن داشته باشد.

استروژن واژینال معمولاً برای زنانی که در دوران یائسگی هستند یا در معرض کاهش سطح هورمونی قرار دارند، تجویز می‌ شود.

این درمان می‌ تواند باعث افزایش رطوبت واژن و بهبود خاصیت ارتجاعی آن شود، که به نوبه خود به کاهش علائم خشکی، درد و ناراحتی هنگام مقاربت کمک می‌ کند.

یکی از مزایای این روش این است که استروژن مستقیماً به ناحیه هدف منتقل می‌ شود، بنابراین عوارض جانبی کمتری نسبت به درمان‌های هورمونی عمومی خواهد داشت.

برای دستیابی به بهترین نتیجه، توصیه می‌ شود که درمان تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.

استفاده از پماد و کرم های استروژن

کرم های واژینال دارای استروژن را پزشک تجویز کرده و باید شب ها قبل از خواب توسط ابزار مخصوص خود، به واژن وارد شوند.

کرم‌ های واژینال دارای استروژن به‌ طور مستقیم به واژن اعمال می‌ شوند و هدف آن‌ ها جبران کمبود استروژن در ناحیه واژن است.

این روش درمانی برای زنانی که به دلیل یائسگی یا سایر دلایل دچار خشکی واژن هستند، مفید است.

استفاده از این کرم‌ ها به بهبود رطوبت واژن، کاهش خشکی و رفع علائم ناخوشایندی مانند سوزش و خارش کمک می‌ کند.

به‌ طور معمول، پزشک این کرم‌ ها را برای مصرف شبانه تجویز می‌ کند و باید به‌ طور دقیق طبق دستور پزشک استفاده شوند.

برای استفاده صحیح از کرم‌ های استروژن، بیمار باید شب‌ ها قبل از خواب مقدار مشخصی از کرم را با استفاده از اپلیکاتور مخصوص وارد واژن کند.

این روش کمک می‌ کند تا استروژن مستقیماً در ناحیه هدف جذب شود و به‌ طور مؤثر به ترمیم دیواره‌ های واژن کمک کند.

مهم است که این درمان تحت نظر پزشک و طبق زمان‌ بندی مناسب انجام شود تا از بروز هرگونه عارضه جانبی جلوگیری گردد.

استفاده منظم و پیوسته از کرم‌ های استروژن می‌ تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند و علائم ناشی از خشکی واژن را به‌طور مؤثری کاهش دهد.

استفاده از قرص موضعی

قرص موضعی دارای زمان و مقدار مصرف بوده که توسط پزشک مشخص می گردد و در زمان مشخص شده باید با ابزار مخصوص و با استفاده از روان کننده وارد واژن شود.

استفاده از روان کننده ها و مرطوب کننده ها

استفاده از مرطوب کننده ها باعث تامین رطوبت واژن برای چند روز و یا چند ساعت میشود و حتما باید برای استفاده از آنها با پزشک مشورت کرد.

از جمله مرطوب کننده ها می توان به ژل لوبریکانت اشاره کرد.

این ژل به صورت موقت خشکی واژن را برطرف کرده و موجب راحت تر شدن عمل دخول می گردد.

لوبریکانت ها در سه نوع طبیعی، روغنی و برپایه آب وجود دارند و برای کم شدن درد و رفع خشکی مناسب هستند.

به کار گرفتن حلقه موضعی استروژن

حلقه ای نرم و انعطاف پذیر است که پزشک و یا خود فرد آن را به قسمت بالای واژن وارد کرده و خیلی آهسته و پیوسته موجب آزاد شدن استروژن می گردد.

استروژن آزاد شده به وسیله بافت های موجود در واژن جذب شده و موجب جبران کاهش استروژن می گردد.

حلقه موضعی استروژن یک روش مؤثر برای درمان خشکی واژن و کاهش علائم یائسگی است.

این حلقه نرم و انعطاف‌ پذیر معمولاً برای مدت زمان مشخصی در ناحیه بالای واژن قرار می‌ گیرد.

استروژن آزاد شده از حلقه به‌ طور پیوسته و آرام به بافت‌ های واژن وارد می‌شود و به سرعت جذب می‌ شود، این امر موجب جبران کاهش استروژن بدن و بهبود شرایط واژن می‌ گردد.

استفاده از این حلقه به‌ ویژه برای زنانی که دچار خشکی واژن یا مشکلات مربوط به آن در دوران یائسگی هستند بسیار مفید است.

به‌ علاوه، حلقه استروژن به‌ راحتی قابل استفاده است و نیاز به تغییرات مکرر ندارد، تنها کافی است طبق دستور پزشک و با زمان‌بندی مناسب از آن استفاده شود.

انجام رادیوفرکوئنسی‌ و یا RF

با استفاده از تکنولوژی RF و امواج رادیویی آن موجب می‌شوند که اثرات کاهش استروژن رفع شود و جریان خون بهتری برقرار شود و خشکی را کاهش دهد.

تکنولوژی رادیوفرکوئنسی (RF) با استفاده از امواج رادیویی به درمان خشکی واژن کمک می‌ کند.

این روش به‌ طور غیرتهاجمی عمل کرده و با تحریک بافت‌ های واژن، تولید کلاژن و افزایش گردش خون را در ناحیه واژن بهبود می‌ بخشد.

افزایش جریان خون موجب تغذیه بهتر سلول‌ ها و افزایش رطوبت طبیعی واژن می‌ شود و در نتیجه علائم خشکی واژن کاهش می‌ یابد.

استفاده از RF می‌ تواند به رفع اثرات کاهش استروژن کمک کرده و شرایط واژن را بهبود بخشد.

این درمان بدون نیاز به جراحی و درد، یک گزینه مناسب برای زنانی است که به دنبال درمان خشکی واژن ناشی از کاهش استروژن هستند.

انجام لیزر درمانی

با استفاده از لیزر درمانی موجب تحریک شدن بافت های داخل واژن شده تا خونرسانی در آنها بهتر انجام شود و با افزایش خونرسانی کلاژن سازی بهتر صورت بگیرد واثرات کمبود هورمون استروژن جبران شود.

لیزر مورد استفاده روی سلول هایی که دچار آسیب شده اند تاثیری مثبت گذاشته و موجب رفع آتروفی واژن می گردد.

انجام کربوکسی تراپی

کربوکسی تراپی جزو دیگر راهکار های درمان خشکی واژن است که از طریق گاز دی اکسید کربن و تزریق آن به واژن خشکی واژن را رفع می کند.

کربوکسی تراپی یک روش درمانی غیرجراحی است که از تزریق گاز دی‌ اکسید کربن به ناحیه واژن برای بهبود خشکی استفاده می‌ کند.

این گاز باعث افزایش گردش خون و تحریک تولید کلاژن در بافت‌ های واژن می‌ شود که به تقویت دیواره‌ های واژن و بهبود رطوبت آن کمک می‌ کند.

این درمان می‌ تواند به طور مؤثری علائم خشکی واژن را کاهش دهد و به بازسازی و بهبود کیفیت واژن کمک کند.

کربوکسی تراپی یکی از روش‌ های مؤثر و ایمن برای زنانی است که به دلیل یائسگی یا کاهش استروژن دچار خشکی واژن هستند و به دنبال درمانی بدون جراحی و با حداقل عوارض جانبی می‌ باشند.

درمان های سنتی برای رفع خشکی واژن

راهکار های خانگی و سنتی وجود دارد که از طریق آنها می توان موجب رفع خشکی واژن شد از جمله:

• مصرف نکردن شوینده هایی که شیمیایی، قوی و معطر هستند و دارای PH اسیدی می باشند و با استفاده از آنها در شستشوی واژن ، خشکی واژن رخ می دهد.
• انجام ورزش های کف لگن، زیرا با کم شدن استروژن ماهیچه های واژن ضعیف می‌شوند و با ضعیف شدن این ماهیچه ها خشکی واژن ایجاد می‌شود.
• داشتن رابطه جنسی به صورت مکرر و مرتب با تحریک شدن واژن همراه است که موجب مرطوب شدن واژن و رفع خشکی آن می گردد‌.
• مصرف کردن مواد غذایی دارای فیتواستروژن موجب درمان خشکی واژن می‌شود.
  فیتواستروژن را در دانه ها و مغز های روغنی و خوراکی می توان یافت.
  برای کم کردن این عارضه بهتر است از گوشت گاو، چای، کلم بروکلی و هر ماده غذایی که سودازا‌ است استفاده نشود.

تغییر سبک زندگی

با تغییر دادن سبک زندگی تا حدودی می توانید موجب رفع خشکی واژن شوید و از بروز آن جلوگیری کنید از جمله:

• لباس هایی که نخی و گشاد هستند را استفاده کنید تا هوا به خوبی در قسمت واژن جریان داشته باشد و باکتری ها در آن ناحیه کمتر رشد کنند.
• استفاده از مکمل هایی چون ویتامین E، A و امگا ۳ را میتوانید در برنامه روزانه بگنجاند.
• ورزش کنید و با پزشک خود در مورد ورزش مناسب صحبت کنید‌.
• آب زیاد بنوشید و سویا را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

نکات مهم برای انتخاب بهترین درمان خشکی واژن

خشکی واژن می‌ تواند دلایل مختلفی داشته باشد و برای انتخاب درمان مناسب، توجه به چند نکته مهم ضروری است:

تشخیص علت خشکی:

نخستین گام برای درمان خشکی واژن، شناسایی علت آن است.

این علت‌ ها می‌ توانند شامل تغییرات هورمونی (مانند دوران یائسگی یا بارداری)، مصرف برخی داروها، استرس، عفونت‌ های واژنی یا حتی عدم تحریک مناسب در طول روابط جنسی باشند.

استفاده از مرطوب‌ کننده‌ ها:

محصولات مرطوب‌ کننده واژن، مانند ژل‌ ها یا کرم‌ های خاص، می‌ توانند به راحتی خشکی واژن را برطرف کنند.

این محصولات باید بدون عطر و مواد شیمیایی تحریک‌ کننده باشند.

استفاده از درمان‌ های هورمونی:

اگر خشکی واژن به دلیل کمبود استروژن باشد، درمان‌ های هورمونی مانند کرم‌ های استروژن موضعی یا قرص‌ ها می‌ توانند کمک کنند.

این درمان‌ ها نیاز به مشورت با پزشک دارند.

بررسی تغییرات سبک زندگی:

برخی تغییرات ساده مانند استفاده از لباس زیر نخی، اجتناب از مواد شوینده تحریک‌ کننده و داشتن یک رژیم غذایی متعادل می‌ توانند به بهبود وضعیت خشکی واژن کمک کنند.

مشورت با پزشک:

در صورت عدم بهبود یا وجود درد و علائم شدید، مشورت با پزشک ضروری است تا درمان مناسب‌ تری توصیه شود.

با توجه به علت و شدت مشکل، ترکیب چندین روش درمانی می‌ تواند بهترین نتیجه را داشته باشد.

موارد ممنوعه برای رفع خشکی واژن

استفاده موضعی از برخی مواد در قسمت واژن موجب بیشتر شدن مشکل در فرد میشود و باید از مصرف آنها اجتناب کرد از جمله:

• استفاده کردن از کف صابون و یا روغن حمام
• استفاده کردن از سرکه
• استفاده از ماست به صورت موضعی
• استفاده کردن از صابون هایی که معطر هستند
• استفاده از دستمال توالت های معطر
• استفاده از شوینده های شیمیایی واژن

درمان خشکی واژن در زمان یائسگی چگونه است؟

با یائسه شدن فرد بدن با تغییراتی مواجه می‌شود که خشکی واژن یکی از آن تغییرات است و دلیل آن کم شدن مقدار استروژن بدن و نازک شدن بافت داخل واژن است.

این تغییرات موجب روابط جنسی دردناک و آزار دهنده می‌شود از این رو فردی که یائسه شده است می تواند از کرم ها و روان کننده های واژن استفاده نماید‌.

استفاده از دارو هایی که دارای استروژن هستند هم برای این افراد مناسب است مثل پماد ها و دارو هایی که بر پایه استروژن هستند و به صورت قرص، کرم واژینال و همچنین چسب های هورمونی موجود بوده و می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

استفاده از استروژن های خوراکی گرگرفتگی زمان یائسگی را کمتر می کند و خشکی واژن را رفع می کند و منجر به تاخیر در یائسگی می شود.

این دارو ها را در صورت مبتلا نبودن به سرطان برای فرد تجویز می‌ کنند و توصیه میشود که زنان یائسه مرتب رابطه جنسی داشته باشند تا خشکی واژن در آنها رفع گردد و بافت های سالم واژن حفظ شوند.

درمان رادیو فرکوئنسی نیز میتواند اثرات مفیدی ایجاد کند.

در یک بررسی که ما در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام دادیم، استفاده از چند نوبت رادیو فرکوئنسی در زنان یائسه بطور قابل توجهی سبب بهبودی خشکی واژن و نزدیکی دردناک شد و در مجله معتبری نیز انتشار یافت.

تاثیر سن بر خشکی واژن

سن یکی از عوامل اصلی تاثیرگذار بر خشکی واژن است.

با افزایش سن، به‌ ویژه در دوران یائسگی، سطح هورمون استروژن کاهش می‌ یابد که این موضوع باعث نازک‌ تر و خشک‌ تر شدن بافت‌ های واژن می‌ شود.

این تغییرات هورمونی می‌ توانند منجر به کاهش رطوبت واژن، حساسیت بیشتر به تحریکات و حتی درد در طول روابط جنسی شوند.

در دوران یائسگی، خشکی واژن یکی از شایع‌ ترین مشکلات است که ممکن است همراه با علائم دیگری مانند گرگرفتگی و اختلالات خواب باشد.

علاوه بر یائسگی، دیگر عوامل مرتبط با سن مانند زایمان‌ های متعدد، مصرف داروهای خاص و تغییرات هورمونی نیز می‌ توانند خشکی واژن را تشدید کنند.

به همین دلیل، درمان خشکی واژن در سنین بالا معمولاً نیازمند مراقبت‌ های ویژه‌ تری است، از جمله استفاده از محصولات مرطوب‌ کننده، درمان‌ های هورمونی یا تغییرات سبک زندگی.

خطرات خشکی واژن

خشکی واژن می‌ تواند مشکلات و خطراتی برای سلامتی ایجاد کند.

برخی از مهم‌ ترین خطرات خشکی واژن عبارتند از:

درد و ناراحتی در روابط جنسی:

خشکی واژن می‌ تواند باعث ایجاد درد یا احساس سوزش در طول رابطه جنسی شود که به شدت کیفیت زندگی جنسی فرد را کاهش می‌ دهد.

این موضوع ممکن است منجر به اجتناب از روابط جنسی و در نتیجه کاهش اعتماد به نفس و روابط عاطفی شود.

افزایش خطر عفونت‌ های واژنی:

خشکی واژن می‌ تواند تعادل pH طبیعی واژن را به هم بزند و باعث رشد باکتری‌ ها یا قارچ‌ ها شود.

این وضعیت ممکن است منجر به افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ هایی مانند عفونت‌ های قارچی یا عفونت‌ های دستگاه ادراری شود.

تحریک و خارش:

خشکی واژن می‌ تواند باعث تحریک، قرمزی، و خارش در ناحیه واژن شود که این امر می‌ تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد.

این علائم در برخی موارد حتی در طول فعالیت‌ های روزمره نیز احساس می‌ شوند.

اختلال در سلامت روانی:

احساس ناراحتی در ناحیه تناسلی به دلیل خشکی واژن ممکن است به اضطراب، افسردگی و احساس نارضایتی از بدن منجر شود.

این مشکلات روانی می‌ توانند کیفیت زندگی را به طور کلی تحت تأثیر قرار دهند.

کاهش تحریک جنسی:

خشکی واژن ممکن است باعث کاهش حساسیت واژن شود و تحریک جنسی را برای فرد سخت‌ تر کند.

این موضوع می‌ تواند منجر به کاهش تمایل جنسی و مشکلات در رابطه زناشویی گردد.

برای پیشگیری از این خطرات، تشخیص به موقع و درمان مناسب ضروری است.